Zihin Kuramı (Theory of Mind)
ve Sosyal Beceriler
Zihin Kuramı (Theory of Mind) Programı nedir?
Merkezimizde uygulanan Zihin Kuramı Programı, çocukların kendi duygu ve düşüncelerini fark etmelerini, başkalarının bakış açılarını anlamalarını ve bu farkındalığı sosyal ilişkilerinde etkili biçimde kullanmalarını destekleyen bilimsel temelli bir gelişim programıdır. Program, çocukların sosyal çevrelerinde daha sağlıklı iletişim kurmalarına, duygularını uygun şekilde ifade etmelerine ve empati becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Zihin kuramı becerilerinin öğretimiyle birlikte sosyal beceri çalışmaları bir arada yürütülür.
Programın temel amacı; çocukların sosyal farkındalık, empati, iletişim ve problem çözme becerilerini güçlendirmektir. Çocukların okulda, evde ve arkadaş ilişkilerinde daha uyumlu davranışlar sergilemeleri, problem davranış olarak nitelendirilen olumsuz tepki çekme davranışlarının azaltılması ve doğru tepkileri uygulaması hedeflenir. Ayrıca ebeveynlerin bu süreçte aktif rol alması sağlanarak, çocuğun gelişimi bütüncül biçimde desteklenir.
Programın İçeriği:
Zihin Kuramı Çalışmaları: Çocuğun kendi ve başkalarının duygu, düşünce ve niyetlerini anlamasına yönelik yapılandırılmış etkinlikleri içerir.
Sosyal Beceriler Eğitimi: Paylaşma, iş birliği yapma, sıra bekleme, duygu yönetimi ve uygun sosyal tepkileri geliştirme çalışmalarını içerir.
Empati ve Duygusal Farkındalık Etkinlikleri: Rol yapma, hikâye anlatımı, yüz ifadeleriyle duygu tanıma ve sosyal durum analizi etkinliklerini içerir.
Sosyal Öyküler ve Görsel Destekler: Günlük yaşamdan örnek durumları içeren sosyal öyküler ve görsel materyaller aracılığıyla öğrenmenin kalıcılığı artırılır.
Ebeveyn Bilgilendirme ve Geri Bildirim: Her oturum sonunda ebeveynlere çocuklarının gelişim süreci hakkında gözlem raporu ve evde uygulanabilecek destekleyici öneriler sunulur.
Kimler için uygundur?
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklar ve gençler
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan çocuklar ve gençler
Sosyal iletişim güçlüğü yaşayan çocuklar ve gençler
Farklı tanı gruplarında (Zihinsel yetersizlik, özel öğrenme güçlüğü vb.) ise Duygusal ve Sosyal farkındalığı düşük olan, empati geliştirmekte zorlanan bireyler için uygundur.
*Merkezimize gelen çocuk ve gençlere; yaş düzeyine uygun bir değerlendirme yapılmaktadır. Aileden ve çocuğu/genci iyi tanıyan diğer yetişkinlerden(okul öğretmeni, bakıcı vb.) çocuğa yönelik gözlemleri içeren bir sosyal beceri yeterliliği formu doldurması istenmektedir. Bütün bu bilgiler ve değerlendirme sonucunda hedef programı hazırlanarak bir değerlendirme toplantısı planlanmakta ve aile-uzman işbirliği içerisinde çalışmalara başlanmaktadır. Eğer ki doktor takibindeyse; doktora gideceği zamanlarda ise değerlendirme raporu hazırlanmaktadır.
Bu program, çocukların sosyal-duygusal gelişimini destekleyen, aile-uzman iş birliğine dayalı bütüncül bir yaklaşımla yürütülmektedir.
Uzman Öğretici / Zihin Kuramı Eğitmeni Sena Şener